Tez Yazım ve Hazırlama Kılavuzu
Her ne kadar tezlerde ve projelerde içerik çok mühim olsa bile biçimsel düzenin de artık ön planda olduğu anlaşılmaktadır. Böylelikle tez yazım kılavuzu uygunluk düşünülenden daha önemli hale gelmiştir. Elbette içerik açısından onay almamış bir tezin/projenin formatla ilgili incelemesi yapılmaz ancak anlatılmak istenen içerik açısından tamamlandıktan sonra bunu dikkate almaktır. Kısacası üniversite öğrencisi olarak meydana getirilmekte olan bitirme tezi, dönem projesi ya da makale yazılması gibi tüm süreçlerle ilgili birincil olarak içerik açısından tüm aşamaları tamamlıyoruz. Devamında ise buna danışman onay verirse artık tez formatlama ya da tez dizgi denilen biçimsel düzeni sağlıyoruz. Aksi durumda çok kez düzenlemelerle uğraşmak durumunda kalırız ve süreç sürekli uzar.
1-) Tez Yazım Kılavuzu Nasıl Yazılır?
Pek çok kimse kendisinin kılavuza uygunluğu sağlayacağını düşünse de tez yazım kılavuzu nasıl yazılır? Öncelikle bu konuya açıklık getirmek gerekmektedir. Her üniversitenin ya da enstitünün kendisine göre sistemi farklılık göstermekle birlikte genel manada ilgili enstitüden öğretim üyeleri bir araya gelir ve belirli düzen içerisinde yazım formatlarını oluşturur. Genelde rektör tarafından ya da yönetim kurulu tarafından belirlenen bu kimseler rapor meydana getirirler ve üzerinde son düzenlemeler yapıldıktan sonra senatoda onaylanırsa söz konusu doküman yayınlanır ve enstitünün tez yazım kılavuzu ilan edilir. Veyahut bazen üniversiteler ya da enstitüler bir kişiye görev verir ve onun üzerinden işleyiş aynen diğerinde olduğu gibi devam eder. Bu sistemi anlatmamızın nedeni çoğu zaman bu kimseler uygulanabilirliği gözetmeden kılavuz yayınlar ve istenen şey Word programı için uygulanabilir olmayabilir. Velhasıl tez yazan öğrencilere dosyaya uymaları söylenirken, dikkat edilmesi gereken noktalardan bize göre en mühimidir. Uygulamada ne kadar karşılığı var, orası elbette üniversitelere göre değişkenlik göstermektedir.
2-) Tez Yazım Formatı Nedir?
Üniversitelerde lisans ya da yüksek lisans programlarında tez yazım kılavuzu son derece önemli dokümandır. Peki tez yazım formatı nedir? Aslında bizlerin tez ya da proje yazım formatı dediğimiz şey, yazım kılavuzuna göre dosyanın düzeninin sağlanması durumudur. Kısacası her iki kavramın birbiri ile yakın ilişkili olduğunu ve hatta neredeyse eş anlamlı sözcükler olduğunu ifade edebiliriz. Akademik düzeyi ne olursa olsun tezle ilgili dizginin tam manası ile sağlanması ve yayınlanmış olan kılavuza uygun şekilde Microsoft Office Word programında düzenlemelerin yerine getirilmiş olması icap eder. Bu format düzeni her üniversitede değişkenlik gösterebilir. Örneğin İstanbul Topkapı Üniversitesi lisans üstü programlarda şu kılavuza uyulmasını talep etmektedir: https://www.topkapi.edu.tr/tr-TR/donem-projesi-ve-tez-yazim-kilavuzu/73380 Eğer siz başka üniversitedeyseniz lütfen ilgili okulun web sayfasını ziyaret ediniz.
3-) Tezde Satır Aralığı Kaç Cm?
Daha önceki paylaşılan makalelerde tez yazım kılavuzu konusunda tüm fakülte ve enstitülerde değişkenlik bulunduğunu ifade ettik. Peki tezde satır aralığı kaç cm? biliyor musunuz? Bu sorunun net yanıtı yoktur. Çünkü her fakülte ya da enstitünün yazım formatları farklı olduğundan dolayı doğrusu budur veya doğrusu … cm’dir demek mümkün değildir. Aslında buna ek olarak tez/proje konusuyla ilgili öncelikle satır aralığında noktasında MS Word programında ‘’cm’’ cinsinden ölçülendirme olmadığını paylaşmak gerekiyor. Yani konunun sonunda bunu öğrendiğinizde tez yazım kılavuzu aracılığı ile öğrendiğiniz bilgileri gidip Word programında cm olarak ayarlayamazsınız. Çünkü böyle bir seçenek yoktur. Satır aralığı ölçü birimi nk olarak belirlenmiştir. Farklı üniversite ve enstitülere göre değişmekle birlikte genelde satır aralıkları 0-6-12-18 nk gibi boşluklar olarak tercih edilir. Tez hazırlama aşamasında hiçbir işinize yaramayacak olsa bile merak edenler için gereksiz bilgi olarak paylaşalım; 1 nk yaklaşık 0,35 mm’dir.
4-) Tez Yazarken Satır Aralığı Nasıl Ayarlanır?
Tüm bilgileri MS Word programına göre anlattığımız bu makalede tez yazarken satır aralığı nasıl ayarlanır diye araştıranlara görüntülü olarak bilgi vereceğiz. Öncelikle eğitim gördüğünüz enstitü ya da fakültenin yazım kılavuzunu elde etmeniz gerekiyor. Tabii ki tezli program ya da yüksek lisans tezsiz programda iseniz tez yazım kılavuzu ya da yüksek lisans dönem projesi yazım kılavuzu gerekebilir. Hangisi size uygunsa ondan paragraf aralığının ne kadar olması gerektiğini öğreniyorsunuz.
Şekil 1. Paragraf Boşluğu Ayarlama İlk Adım
Sonrasında ise Word’u açıp ilgili paragrafı seçiniz. Ya da genel olarak üstteki stillerden ayarlarsanız tüm dosyada değişiklik yapmış olursunuz ve bu yöntem kalıcı ve daha iyi olacaktır. Örneğin normal yazı tipi için bunu ayarlayacağımızı düşünürsek stillerden ‘’Normal’’ stili seçip Mouse sağ tuşa basıyoruz. Oradan ‘’DEĞİŞTİR’’ tıklıyoruz. Yukarıdaki Şekil 1 üzerinde göreceğiniz üzere açılan pencerede biçim kısmını Mouse ile sol tıklıyoruz ve seçenekler arasında ‘’PARAGRAF’’ seçeneğini tıklıyoruz.
Ayrıca dosya üzerinden herhangi bir metin üzerine gelip Mouse sağ tuşa basarsak ve seçeneklerden yine ‘’PARAGRAF’’ tıklanırsa aynı ekran direkt olarak açılacaktır. Ancak buradaki önemli ayrım eğer paragrafın üzerinden işlem yaparsanız bunu tüm dosyaya uygulamaz, sadece ilgili kısma uygularsınız ki bu durum tez yazım aşamasında pek pratik olmayacaktır. Stil kısmından tez düzenleme yaparsanız, dosyanın içerisinde söz konusu stilde olan tüm bölgelerdeki değişiklikler anında uygulanır.
Şekil 2. Paragraf Boşluğu Seçeneği
Açılan ekran yukarıda Şekil 2 üzerinde görülmektedir. Kırmızı daire içerisinde kısımdan önce veya sonra hangi değer verildi ise kılavuzda istenen ölçüyü giriyoruz ve tamam diyoruz. Hepsi bu kadar, artık satır aralığı boşluğunuz tez yazım kılavuzu nasıl istiyorsa ona göre ayarlanmıştır.
Anlatılanlar karmaşık geldi ise profesyonel olarak hizmetlerimizi satın alabilirsiniz. Tez dizgi veya dönem projesi format düzenlemeleri hususunda destek almak isterseniz aşağıdaki bilgileri bize eposta ile iletiniz. Bilgileri iletirseniz tez formatlama işlemleriyle alakalı en geç 1 iş günü içerisinde size teklifimizle birlikte geri bildirimde bulunacağız. İstenen bilgiler:
- Çalışmanızın son hali
- Eğitim gördüğünüz enstitü/fakülte yazım kılavuzu
- Teslim almak istediğiniz tarih
